De bijenhouder van Aleppo: de reis van Nuri en Afra

Titel
De bijenhouder van Aleppo
Oorspronkelijk
The Beekeeper of Aleppo
Auteur
Christy Lefteri
Vertaling
Ernst Bergboer
Uitgeverij
Uitgeverij Mozaïek
Jaar
2019
Pagina's
336

In De bijenhouder van Aleppo maken we kennis met de Syrische bijenhouder Nuri en zijn blinde vrouw Afra. Aangekomen in Engeland kijken ze terug op de schokkende reis die ze hebben moeten doorstaan om tot daar te geraken. Dit boek vertelt over de pijnlijke realiteit van het vluchtelingenbestaan. Een actueel verhaal, dat je wereld verrijkt. Schrijnend en verdrietig, maar ook ontzettend mooi.

De bijenhouder van Aleppo - Christy Lefteri

“Ik gaf om de bijen, ik verzorgde ze”

Bijenhouder Nuri woont samen met zijn vrouw Afra en hun zoontje Sami in Aleppo, de één na grootste stad van Syrië. Neef Mustafa heeft een bloeiende handel in honing. Nuri werkt voor hem. Hij kent de bijenvolken als geen ander en geniet met volle teugen van zijn werk. Alles verandert echter als de oorlog uitbreekt. De bijenkorven worden vernietigd. Een bom beëindigt het leven van Sami en ontneemt Afra het zicht. Mustafa slaat op de vlucht. Maar Afra wil blijven in het land waar ze haar zoontje verloor. Uiteindelijk kunnen ze echter niet anders dan vluchten.

Deze oorlog heeft ons alles waarvan we hadden gedroomd en waarvoor we hebben gewerkt uit handen geslagen. Nu zitten we zonder thuis, zonder werk, zonder onze zonen. Ik weet niet goed hoe ik verder moet. Ik voel me dood vanbinnen, afgestompt.

Op hun levensgevaarlijke reis houdt het koppel zich vast aan de berichten van Mustafa, die op hen wacht in Groot-Brittannië met een nieuwe bijenkolonie. Want waar bijen zijn, zijn bloemen, en waar bloemen zijn, is leven en hoop. Helaas is het vluchtelingenbestaan allesbehalve gemakkelijk. Bovendien worden de twee daarnaast geconfronteerd met een onuitsprekelijk verdriet: het verlies van hun zoon Sami. Hoe dichter Nuri en Afra bij hun bestemming komen, hoe meer ze beseffen dat ze in hun verdriet mijlenver van elkaar verwijderd zijn geraakt.

Ooit had ze een gulle lach, die je zeker gezien of gehoord zou hebben. Kijk haar nu eens, kijk goed, want ik denk dat zij aan het verdwijnen is.

De bijenhouder van Aleppo - Christy Lefteri

“De dood van de bijen was voor Mustafa de druppel”

Ik vond De bijenhouder van Aleppo heel mooi, zeker omdat de reis die Nuri en Afra hebben moeten doorstaan om in Engeland te geraken stukje bij beetje wordt onthuld. Vanuit een Bed & Breakfast in Engeland, in afwachting van de asielprocedure, blikt Nuri terug op het leven in Aleppo en de moeilijke reis. Ieder hoofdstuk bestaat uit een verhaallijn in het heden en een verhaallijn in het verleden, aan elke gelinkt door een kernwoord. Dit is een heel creatieve en originele vertelwijze, wat het verhaal sfeer geeft en samenhang brengt.

Ik heb het niet zo op hun keurig aangeharkte tuintjes, hun nette portiekjes en hun erkertjes waarin ‘s avonds de flikkerende weerschijn van televisietoestellen te zien is. Die dingen onderstrepen voor mij dat deze mensen nooit een oorlog hebben meegemaakt.

Het contrast tussen het vluchtelingenbestaan en de aankomst in de UK is enorm. Het opstarten van de asielprocedure kost tijd en veel papierwerk, maar ondertussen hebben Nuri en Afra een veilige verblijfplaats. En als ze iets geleerd hebben tijdens hun verschrikkelijke tocht, dan is het wel om geduld te hebben.

De bijenhouder van Aleppo - Christy Lefteri

“De zee was woest en dreigend”

Christy Lefteri is niet bang om de lezer om de oren te slaan met de rauwheid van de omstandigheden waar vluchtelingen vaak mee te maken krijgen. Ze baseerde zich voor dit boek dan ook op haar ervaringen tijdens vrijwilligerswerk dat ze deed bij een vluchtelingenopvang in Athene. Hier hoorde ze vele hartverscheurende verhalen van mensen die hun door oorlog verwoeste land moesten ontvluchten. In De bijenhouder van Aleppo neemt je ze mee aan boord van een bootje op de Middellandse Zee, onder toeziend oog van verschillende mensensmokkelaars. De uitzichtloosheid van de situatie in de vluchtelingenkampen komt hard aan.

Mensen zijn geen bijen. Wij werken niet samen, wij hebben geen besef van een groter goed – daar ben ik inmiddels wel achter.

Ik moet wel eerlijk zeggen dat ik hier en daar moeite had met de vertelwijze. Het hoofdpersonage ziet soms dingen en personen die er helemaal niet zijn, waardoor het moeilijk is om als lezer te vatten wat de realiteit is en wat niet. Ik denk overigens wel dat dit een heel realistische uitwerking is van hoe een posttraumatische stressstoornis aan zou kunnen voelen, maar het maakt dat je goed moet opletten tijdens het lezen.

Soms doen wij mensen dat – een illusie scheppen die zo krachtig is dat we niet verdwalen in de duisternis.

De bijenhouder van Aleppo is absoluut een bijzonder mooi verhaal over machteloosheid en liefde. Maar ook het pijnlijke relaas van het leven van een vluchteling. Een boek dat je wereld verrijkt en ook nog eens actueel is in haar thematiek.

De bijenhouder van Aleppo - Christy Lefteri

Met dank aan Uitgeverij Mozaïek voor het opsturen van een recensie-exemplaar!

Meer leestips?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief
en ontvang ongeveer maandelijks verse boekentips!

2 reacties

  • CreativEls

    15/07/2019 at 20:31

    Bedankt voor dit verslag. Staat op mijn te lezen lijst.

    • Marcia van der Zwan

      16/07/2019 at 10:05

      Ik ben benieuwd wat jij ervan gaat vinden. Veel leesplezier alvast!

Reageren is niet meer mogelijk.