Literair Festival Het Betere Boek: een ode aan de Russische literatuur

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

In het weekend van 13 en 14 oktober vond Het Betere Boek plaats in Gent, het literair festival van het Willemsfonds. Dit jaar werd het programma samengesteld door curator Johan de Boose en focust het festival op Rusland. Het Betere Boek stelt schrijvers en denkers centraal, die een brug slaan tussen de Russische cultuur en de onze. Daarbij is de gedachte aan revolutie nooit ver weg: soms letterlijk, soms actueel, soms figuurlijk. Aan bod komen: verhalen, poëzie, film, muziek, beeldende kunst en theater. Daarnaast staat het festival ook stil bij de huidige politieke en economische situatie. Als afsluiting van het festival werd De Bronzen Uil uitgereikt.

Michel Krielaars en Hans Boland

Van links naar rechts: Michel Krielaars, Hans Boland en Nicky Aerts.

In zaal mus mochten auteur en journalist Michel Krielaars en vertaler Hans Boland de zaterdag van Het Betere Boek aftrappen. Wegens persoonlijke omstandigheden kon Jan Balliauw niet aanwezig zijn en werd het interview overgenomen door de presentatrice van dienst: Nicky Aerts. Het gesprek ging over het werk van Krielaars en Boland en hun ervaringen in Rusland.

Michel Krielaars is chef Boeken van NRC Handelsblad en heeft jarenlang als correspondent in Rusland gewerkt. Je kunt hem kennen van zijn romans MeeuwEn het dansen gaat door en Afkomst. Met zijn non-fictiedebuut Het brilletje van Tsjechov. Reizen door Rusland won hij de Bob den Uyl Prijs 2015. Hans Boland is als vertaler vooral bekend van het vertalen van de complete Poesjkin naar het Nederlands. Daarnaast is hij de vertaler van de poëzie van Anna Achmatova. “Voor mij is Achmatova de opvolger van Poesjkin. Ze heeft een heel sterke geest, zoals je maar weinig tegenkomt onder de mensen. Ze is altijd integer gebleven en ze schrijft heel heldere poëzie.”

Nicy Aerts vraagt zich, ondanks de volle zaal, af of er een markt is voor Russische literatuur of zelfs poëzie. Boland: “De liefdespoëzie die Achmatova schreef toen ze twintig was en waarmee ze Rusland nog voor de revolutie heeft veroverd, is nog altijd relevant. Ik heb ook tegen een uitgever gezegd dat jonge mensen van twintig of dertig jaar van haar hartstochtelijke, hele scherpe gedichten zullen genieten, daar ben ik van overtuigd. En dan heb ik het niet alleen over vrouwen.”

Kirill Medvedev

Van links naar rechts: Kirill Medvedev, Pieter Boulogne en Michel De Dobbeleer.

Vervolgens was het de beurt aan dichter en performer Kirill Medvedev. Hij werd geïnterviewd door  Pieter Boulogne en Michel De Dobbeleer, waarbij Boulogne live tolkte tussen Russich en Nederlands. Medvedev verzet zich als jonge auteur, net als de feministische punkgroep Pussy Riot , tegen het regime van Vladimir Poetin. Uit protest tegen het corrupte en ingedutte literaire milieu in zijn land kondigde Medvedev in 2003 het einde aan van zijn literaire carrière. Een jaar later gaf hij ook zijn auteursrecht op, zodat tegenwoordig alleen nog piraatedities van zijn werk kunnen verschijnen. Iedereen die wil mag in principe zijn werk publiceren, alleen niet in bundels met andere auteurs.

Medvedev stelt op Het Betere Boek in première zijn nieuwste bundel voor, Biopolitiek. Hij las een aantal van de gedichten voor in het Russisch, alvorens Pieter Boulogne de Nederlandse vertaling voordroeg. Ook zijn eerdere bundel Alles is slecht kwam naar voren in het gesprek.

Catherine Merridale

Van links naar rechts: Catherine Merridale en Nicky Aerts.

Catherine Merridale, een Britse historica gespecialiseerd in Russische geschiedenis, vertelt op het Betere Boek over haar boek Lenin on a Train in een interview met Nicky Aerts. Ze heeft duidelijk haar research gedaan en vertelt grappige anekdote na grappige anekdote over de treinreis die Lenin in 1917 maakte aan boord van een Duitse trein. Ook leuk om te weten: ze heeft ook zelf deze reis afgelegd met de trein.

Daarnaast legt Merridale uit hoe haar passie voor Rusland en de Russische taal is ontstaan. Op vijftienjarige leeftijd liep ze weg naar Frankrijk, waar ze vloeiend Frans leerde spreken. Terug op school moest ze voor straf een andere taal leren. Ze moest kiezen tussen Duits en Russisch en als ‘de rebelse tiener die ze was’ koos ze voor Russisch. Hierop volgt een waarschuwing voor het publiek: “Do not learn Russian, unless you are prepared to give your life to it. Because it is so addicting: the language, the culture, the music, the poetry.. Once you’ll start, you will never get away. That’s what happened to me.”

Johan de Boose en Caryl Strzelecki

Van links naar rechts: Caryl Strzelecki en Johan de Boose

Tot slot las curator Johan de Boose voor uit zijn graphic novel Oktober, terwijl illustrator en striptekenaar Caryl Strzelecki live tekeningen maakte. Johan de Boose: “Ik wilde echt een mooi liefdesverhaal schrijven, een ontroerende Romeo en Julia. Het verhaal gaat over een jongeman en een jonge vrouw die uit twee heel verschillende milieus komen. Ze ontmoeten elkaar in die oktobermaand 1917 door een stom toeval.”

Terwijl de revolutie losbarst, wordt het hoofdpersonage Maxim verliefd op Vera, een meisje uit de hogere kringen, dat in de revolutionairen juist een uitweg ziet uit de strikte, vervelende wereld van de aristocratie. Ze slagen erin om samen te ontsnappen aan het extreme geweld, terwijl de maatschappij om hen heen radicaal verandert. Die verandering drijft echter algauw een wig tussen hen.

Een hele fijne dag

Ik heb een super fijne dag gehad als vrijwilliger op Het Betere Boek. Het programma in ‘mijn zaal’ was echt fantastisch, net zoals de sfeer.En hoe leuk is het om allemaal mensen te ontmoeten die net als ik van boeken houden? Alle gesprekken met mede-vrijwilligers, bezoekers en sprekers hebben me ontzettend deugd gedaan. Iedereen bedankt voor de fijne dag!

Meer leestips?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief
en ontvang ongeveer maandelijks verse boekentips!

6 reacties

  • Literasa

    16/10/2017 at 14:43

    Leuk verslag, jammer dat ik er niet bij kon zijn!

    • Marcia van der Zwan

      17/10/2017 at 16:05

      Hopelijk kruisen onze wegen elkaar in de toekomst eens op een evenement! 🙂

  • Lalagè

    21/10/2017 at 08:53

    Wat een mooie avond! Fijn dat je het zo uitgebreid beschreven hebt, met mooie foto’s (dat lukt mij nooit, dus complimenten!) Dit geeft weer veel inspiratie om Russische boeken te gaan lezen. Maar ik ga eerst verder met de autobiografie van Konstantin Paustovski, ook zo’n prachtig schrijvende Rus.

    • Marcia van der Zwan

      21/10/2017 at 14:23

      Ik heb zelf nog weinig ervaring met Russische literatuur, maar heb wel een heleboel inspiratie op kunnen doen op het festival 🙂

  • Liesbeth Geeroms

    02/11/2017 at 08:03

    Heerlijke blog! Merci!

    • Marcia van der Zwan

      02/11/2017 at 08:34

      Leuk dat je het gelezen hebt 😀

Reageren is niet meer mogelijk.